Գալինա Ստարովոյտովա

1998թ. նոյեմբերի 20-ին, Սանկտ Պետերբուրգում, տեղական ժամանակով մոտավորապես ժամը 23-ին` սեփական բնակարանի շեմին սպանվեց Ռուսաստանի Դաշնության Պետական դումայի պատգամավոր Գալինա Վասիլևնա Ստարավոյտովան:

Գ. Ստարավոյտովան ծնվել է 1946 թ-ի մայիսի 17-ին` Չելյաբենսկում: Դպրոցը և բուհը ավարտել է Լենինգրադում: Մասնագիտացել է էթնոհոգեբանության բնագավառում: 80-ական թվականների կեսերից տեղափոխվել է Մոսկվա, որտեղ աշխատել է ԽՍՀՄ ԳԱ Միկլուխո-Մակլայի անվան ազգագրության ինստիտուտում: Հաճախ մեկնել է գիտարշավների, այդ թվում նաև Աբխազիա և Լեռնային Ղարաբաղ: 1989 թ-ի մայիսին ընտրվել է և մինչև 1991 թ-ը եղել է ԽՍՀՄ ժողովրդական պատգամավոր Հայկական ԽՍՀ-ից:

1990-1993 թթ. նա եղել է ՌԴ Պետդումայի պատգամավոր, նաև` Բորիս Ելցինի խորհրդականը ազգամիջյան հարցերի գծով: Գ. Ստարավոյտովան նաև «Ժողովրդավարական Ռուսաստան» դաշնային կուսակցության համահիմնադիրն ու առաջնորդն էր: 1995 թ. նա երկրորդ անգամ դարձավ Ռուսաստանի Պետական դումայի պատգամավոր, 1980 թ-ին ստացավ պատմական գիտությունների թեկնածուի գիտական աստիճան: Դիսերտացիայի թեման կապված էր էթնիկական փոքրամասնությունների (հայեր, թաթարներ, էստոնացիներ) ուսումնասիրության հետ:

Գ. Ստորավոյտովան Հայաստանի հետ վերջին 15 տարիներին կապված էր թե´ որպես գիտնական, և թե´ որպես ազգամիջյան հարաբերություններով զբաղվող քաղաքական գործիչ: Մասնավորապես, նա քչերից մեկն էր, ով մինչև կյանքի վերջը հետևողականորեն պաշտպանում էր Լեռնային Ղարաբաղի ինքնորոշման իրավունքը, ընդհուպ մինչև սեփական անկախ պետական կազմավորման ստեղծումը:

Լինելով Նոբելյան մրցանակի դափնեկիր, ակադեմիկոս Ա. Դ. Սախարովի ամենաարժանավոր զինակիցներից մեկը, նա միշտ սկզբունքայնություն էր դրսևորում, պաշտպանում էր մարդու իրավունքներն ու ժողովրդավարական սկզբունքները` լինի դա «Ղարաբաղ» կոմիտեի անդամների, Դաշնակցության ղեկավար Վահան Հովհաննիսյանի հարցում, թե, այսպես կոչված, «տնտեսական հանցագործությունների» համար ԽՍՀՄ-ում դատաարտվածների, Ադրբեջանից հայ փախստականների, Ադրբեջանի քննչական մեկուսարաններում ու բանտերում գերեվարված և դատապարտված հայերի հարցում և այլն:

Ա. Փարսադանյան