ԱԳՈՆՑ ՍՏԵՓԱՆՈՍ ԳՅՈՒՎԵՐ (Ագոնց Ամիրա Գրիգորի)

Գործունեությունը` Աշխարհագրագետ, Գիտնական, Հայագետ

Բնակավայրը` Իտալիա

Ծնվ.` 20.11.1740թ., Ջուրջով (Տրանսիլվանիա):
Մահ.` 29.1.1824թ., Ս. Ղազար, Վենետիկ:
Վենետիկի Մխիթարյան միաբանության աբբահայր 1800-ից։
Ուսանել է Ս. Ղազար վանքի դպրոցում։
Տիրապետել է մի քանի հին և նոր լեզուների, դասավանդել հայոց լեզու, ճարտասան. արվեստ. աշխարհագրություն, աստվածաբանություն։
1785-90-ին` աբբահայր Ստեփաննոս Մելքոնյանի աթոռակալը։
1790-1800-ին դասավանդել և քարոզել է Տրանսիլվանիայի հայկ. գաղութներում։
Ֆրանս. տիրապետության տարիներին (1806-14), երբ վերացվել են բոլոր կրոն. միաբանությունները, Ագոնցը, Նապոլեոն 1-ի հետ բանակցելով, կարողացել է պահպանել հայկ. միաբանությունը, և կայսեր 1810-ի օգոստ. 17-ի հրովարտակով այն ճանաչվել է գիտ. հաստատություն` «Հայկական ճեմարան» անվանումով։
Ագոնցը գրել է պատմաաշխարհագր., ճարտասան., կրոնաբարոյախոս. երկեր։
«Աշխարհագրութիւն չորից մասանց աշխարհի» տասնմեկհատորանոց (հ. 1,5, 6-ը գրել է Ղ. հնճիճյանը) երկում արժեքավոր տեղեկություններ են տրվում աշխարհի բազմաթիվ երկրների և ժողովուրդների աշխարհագրության, պատմության, սովորույթների, քաղ., տնտ., մշակութ. կյանքի մասին։